Resim okuyabilme & Resim analizi

 Cisimleri gördüğüm gibi değil, düşündüğüm gibi boyarım. - Pablo Picasso

一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一一

      Bir tabloya baktığınıda size ne demek istediğini anlayabiliyor musunuz? Peki bir resmin çiziminden boyasına kadar size fısıldadıklarını duyabiliyor musunuz?

   Filmlerde ya da dizilerde, resim sergilerinde bulunan dev tabloların önünde insanların uzun uzun durup eseri incelediğini görmüşsünüzdür. Konuyla ilgisi olmayanların dalga geçebileceği bu insanlar resimleri okumaya yani analiz etmeye çalışıyorlar. Bir resmi anlamak ne kadar mümkün olabilir, gelin inceleyelim. 

Resim nasıl okunur? 

    Öncelikle bir eseri anlamak, yorumlamak, analiz etmek için kişinin sanat birikiminin, psikolojisinin, kültürünün önemi oldukça büyüktür. Resimden ve sanattan anlamayan, ilgisi olmayan kişilerle, sanat eğitimi almış, konuya meraklı ve ilgili kişilerin, bir esere baktıklarında gördükleri şey aynı olmayacaktır. 

    Biçimsel olarak bir resmi oluşturan etmenler, resim sanatçısı tarafından tercih edilmiş olan anlatım dili, kullanmış olduğu teknik resmin alt yapısını oluşturan değerlerdir. Bir resmi anlamaya çalışmak için resmin görünen gerçekliği ile iç gerçekliğini oluşturan kriterleri göz önünde bulundurmak gerekir. Renk, ışık, kompozisyon, ritim, denge, tema, temayı ele alış biçimi gibi teknik özellikler, eseri değerlendirme, yorumlama kriterleridir. 

    Konuyla ilgili ikonografi terimini açmakta fayda var. Sözlük anlamıyla ikonografi, yüzey ve hacim sanatlarını kapsayan, görsel sanatları inceleyen bilim dalıdır.

    Erwin Panofsky'ın ortaya çıkardığı bu yöntemde araştırma eserinin; biçimi, konusu, içeriği, üslubu, eserdeki öğeler, dönemin sanat özellikleri gibi konular ele alınır. 

 Konuyu toparlayacak olursak, bir sanat eserini yorumlarken bazı başlıkları soru olarak kendimize yöneltmeliyiz. 

• Resmin sanatçısı kim?  Hakkında ne biliyorum? 
• Resim hangi döneme ait? 
• Hangi akımı benimsemiş? 
• Eserde hangi çizim ve renklendirme teknikleri kullanılmış? 
• Genel teması nedir? 
• Hangi teknik özellikler tercih edilmiş? 

   Bu gibi soruları yanıtladıktan sonra eseri yorumlamanız daha kolay olacaktır. 

Örnek olarak aşağıdaki eseri inceleyelim;

Ressam: Gustav Klimt     

Eserin adı ve tarihi: The kiss - 1908/ Viyana

Dönem: 20. y.y / Modernizm dönemi 

Akım: secession

    Viyana'nın ünlü ressamı Gustav Klimt'in "öpücük" eserini mutlaka görmüşsünüzdür. Bu resimle ilgili pek çok farklı yorum bulunmaktadır. Tema olarak iki aşığı barından eserde benim dikkatimi çeken; kadın çiçeklerle süslenmişken, erkeğin üzerinde çizgileri net, sınırları belli olan dikdörtgenler bulunmakta. Kadının yüzünü tutuş tarzına bakarsak, erkeğin koruyucu ve baskın olduğunu düşünmek yanlış olmaz sanırım. Kadının bir elinin erkeğin boynunu, diğer elinin elini tutuyor olması, teslim olmuşluğu ve ayrılmak istemediğini gösteriyor. Her iki bedenin aynı renkte olması aşkın tek bedende vücut bulduğunu simgeliyor olabilir. 

      Bazı yorumlamalara göre kadının çiçekli giysisi ve zemindeki çiçekler "toprak anayı" temsil ediyor. Resimde kullanılan altın rengi ise çiftten yayılan aşkın,sanki üzerlerinden dökülen altın iplerle toprağa karışmasını ve çiçekleri canlandırmasını anlatıyor. 

      Aslında çiftin genel görünümünü vurgulayan altın sarısı bildiğimiz altını çağrıştırıyor olabilir. Çünkü arka planda kullanılan altın sarısı gerçek altın tozu ile yapılmıştır. Klimt'in babası altın oymacılığı yapıyordu. Klimt babasından, küçük yaştan itibaren altın işlemeyi öğrenmiştir. Ressamın altın ya da altın sarısı kullandığı resimler 'Altın Dönem' eseri resimleri olarak adlandırılmaktadır. 

   Sizlerde gördüğünüz tabloları inceleyip yorumlamaya çalışarak ufkunuzu genişletebilir, keyifli vakit geçirebilirsiniz. 

Dikkatinizi çekebilecek diğer konular:

Resim Sanatı

Sanat nedir?